وبلاگ تازه ها
» ناگفته های تاریخی از روم باستان
روم باستان فقط در فیلسوف ها، گلادیاتورها، تئاترها و تماشاخانه ها خلاصه نمی شود! رومیان عهد باستان اسرار مرموز بسیاری پشت سر خود جا گذاشته اند که شاید کمتر کسی درباره آن ها شنیده باشد. در واقع قریب به اتفاق معلم های تاریخ چه بسا درباره کلیات و وقایع مهم آنچه مربوط به دوران روم باستان است گفته اند اما این میان نکته های جا مانده و در عین حال عجیب و غریبی وجود دارد که پشت سر واقعه های تاریخی مهم پنهان مانده اند. از سنت های عجیب و غریب ابداعی خودشان نظیر سم خوردن امپراتورها تا شست و شوی لباس هایشان با ادرار انسان!
تاریخ از روم باستان زیاد می گوید اما موارد ناگفته درباره رومیان این دوران که واقعیت های عجیبی را همراه خود دارند هم کم نیست. اگر دوست دارید از برخی عجیب ترین و البته جالب ترین رازهای عصر روم باستان بیشتر بدانید این مطلب را تا انتها دنبال کنید.
چرا رومیان خون گلادیاتورها را می نوشیدند؟!
عجیب و چه بسا چندش آور است اما رومیان باستان خون گلادیاتورهایی را می نوشیدند که کشته می شدند! در واقع آن ها بر این باور بودند که چنین آیینی به انسان نیروی حیات و نشاط برای زندگی می بخشد! در همین راستا بسیاری از نویسندگان رومی توضیح داده اند که چطور خون گلادیاتورهای مرده جمع آوری و به عنوان دارو فروخته می شده. در حقیقت مردمان روم باستان تصور می کردند خون گلادیاتور مرده درمانی برای بیماری صرع است!
رومیان در جوانی نمی مردند
اگر چه سن امید به زندگی در بین مردمان روم باستان 25 سال بوده است اما قریب به اتفاق آن ها تا سنین پیری زندگی می کردند. در واقع شاید مطرح کردن عدد 25 سال به عنوان میانگین سن امید به زندگی بین رومیان به دلیل مرگ های زنان در زمان تولد نوزاد و درصد بالای مرگ و میر بین خردسالان نوپا بوده که در نهایت آن ها را به چنین رقمی رسانده است. با این حال میانگین سن امید به زندگی رومیان در عهد باستان چیزی مشابه عددی است که این روزها برای مردم این سرزمین در عصر فعلی وجود دارد.
چرا فقط ثروتمندان روم باستان می توانستند بنفش بپوشند!؟
مردم روم باستان همیشه کتاب ها را بر اساس جلد آن ها قضاوت می کردند. در واقع این قضاوت بابت رنگ جلد آن ها بود! در روم باستان در خصوص رنگ ها دو انتخاب وجود داشت. یکی همه سایه روشن های برگرفته از رنگ های قهوه ای-زرد بود و دیگری خاکستری-مشکی که در واقع رنگ های طبیعی پشم گوسفندان بودند. از این رو دو رنگ فوق و هم خانواده هایشان به عنوان نمادی از فقر شناخته می شدند. در عین حال رنگ های قرمز، بنفش و سبز از طریق رنگ زنی و تجهیزاتی که بسیار گرانقیمت بودند به شیوه مصنوعی تولید می شدند.این تجهیزات از سرزمین های بسیار دوری خریداری شده و برای تولید سه رنگ فوق مورد استفاده قرار می گرفتند.
از همین رو بود که این رنگ ها به عنوان سمبل هایی از ثروت و اشرافیت در روم باستان دیده می شدند و البته در این بین لباس هایی که رنگ بنفش داشتند به طور خاصی در دید مردم آن دوران شیک به حساب می آمدند.
باور عجیب رومیان باستان: ابروهای پیوسته نمادی از هوش زیاد بود!
در تاریخ روم باستان باورها و ماجراهای عجیبی وجود دارد که کمتر از آن ها صحبت شده است. یکی از این عجایب باور عجیب مرسوم درباره ابروها بوده است. در روم باستان ابروهای ضخیم پیوسته بین زنان بسیار قابل احترام بود و البته در عین حال به عنوان نشانی از هوش بالا شناخته می شد. از همین رو زنان رومی در آن دوره از هر حربه ای برای پر پشت کردن ابروهای خود و البته تبدیل کردن آن ها به ابروهای پیوسته استفاده می کردند. به عنوان مثال آن ها از ابروهای مصنوعی ساخته شده از موی بز و ماده قیر مانندی استفاده می کردند که از چوب می گرفتند!
آیا می دانستید رومیان باستان فلاسفه را دوست نداشتند؟
فیلسوف های سرشناسی مانند سنکا و مارکوس اورلیوس در دوران امپراتوری روم متولد شدند. با این حال بسیار از رومی ها ضد فلسفه بودند. بعضی از رومیان بر این باور بودند فلسفه و مطالعه درباره دنیای درونی انسان کار بی ارزشی برای یک زندگی فعال است!
چرا ژنرال های ارتش روم باستان نمی جنگیدند؟!
شاید در بسیاری از آثار هنری، ژنرال های رومی در کنار سربازان شان مشغول جنگیدن به تصویر کشیده شده باشند اما آن ها یعنی ژنرال ها در واقع نمی جنگیدند! این ژنرال ها نبرد را از روی جایگاه مخصوصی نگاه می کردند تا دید بهتری نسبت به میدان مبارزه داشته باشند و در عین حال بهتر بتوانند نبرد را هدایت کنند. اگر نبرد با شکست ارتش آن ها همراه می شد قاعدتا یا ژنرال خودش را می کشت یا این که دشمن اقدام به کشتن او می کرد!
بالا آوردن در ضیافت های روم باستان طبیعی بود!
رومی ها عاشق پرخوری و به نوعی زیاده روی در خوردن در طول ضیافت هایشان بودند. شاید به همین دلیل.سنتی عجیب و غریب با عنوان بالا آوردن در ضیافت ها را معرفی کردند!
بر اساس نوشته های موجود از آن دوران رومیان آن قدر در مهمانی های خود غذا،میوه و خوراکی های مختلف می خوردند که احساس حالت تهوع و دل پیچه به آن ها دست می داد؛سپس خودشان را مجبور می کردند تا هر چه خورده اند بالا بیاورند و معده شان را خالی کنند.نکته این جاست که بعد از خالی شدن معده دوباره خوردن را از سر می گرفتند!از قرار معلوم بالا آوردن یک برنامه مرسوم در طول ضیافت های رومیان بوده که از پرخوری آن ها نشات می گرفته و البته کسی هم از این بابت خجالت زده نمی شد!
زمانبندی نسبی در روم باستان؛ تابستان 75 دقیقه، زمستان 44 دقیقه!
زمان یا هر ساعت در دوران روم باستان می توانست تا 75 دقیقه در تابستان و 44 دقیقه در زمستان متغیر باشد. موضوع این است که رومیان باستان به خورشید حسابی اعتماد داشتند!
12 ساعت روز از سپیده دم آغاز شده و 12 ساعت شب هم از زمان غروب خورشید محاسبه می شد. با این حال طول زمان در زمستان و تابستان متفاوت بود. در حقیقت طول هر ساعت مرتب تغییر می کرد. با این وصف طبیعی است اگر بگوییم رومیان در برابر تاخیرها قدرت تحمل بالایی داشتند و به لحاظ زمانی آدم های وقت شناسی نبودند.!
نوشیدن سم در روم باستان یک سنت بود!
در اواخر قرن اول میلادی امپراتورهای رومی سنتی را پایه گذاری کردند که بر اساس آن هر روز مقدار کمی سم شناخته شده می نوشیدند تا در واقع بدن خود را ایمن کنند! ترکیب این سموم "میتریداتیسم" نامیده می شد. دلیل این نامگذاری استفاده از این روش برای اولین بار از طرف میترادیس بزرگ، پادشاه پنتوس بود. او اولین کسی بود که برای نخستین بار این روش را برای ایمن سازی بدن خود امتحان کرد و کمی سم ترکیبی را خورد!
زنان روم باستان موهایشان را رنگ می کردند!
شاید رنگ کردن موی سر زنان این روزها یک مسئله کاملا عادی باشد اما موضوع وقتی عجیب می شود که بدانید زنان در عصر روم باستان هم موهای خود را رنگ می کردند! البته رنگ کردن موی سر از طرف زنان روم باستان در ابتدا حرکتی نبود که همه زنان آن را انجام دهند و چه بسا چندان وجهه خوبی نداشت اما هنگامی که همسر سوم کلودیوس، چهارمین امپراتور روم کلاه گیس رنگ شده را به عنوان یک مد روز باب کرد، کمی بعد زنان رومی که از طبقه برجسته هستند، شروع به رنگ کردن موهای سر خود کردند.
رومی ها از صابون استفاده نمی کردند!
رومی ها البته به نظافت خود اهمیت زیادی می دادند به طوری که روزانه حمام می کردند اما نکته این جاست که آن ها هیچ وقت از صابون استفاده نمی کردند. آن ها به جای صابون روغن های مختلفی را مورد استفاده قرار می دادند و بعد با لیف های مخصوصی آلودگی ها را از بدن خود پاک می کردند!
خشکشویی غیر عادی رومی های عصر باستان!
یکی از عجیب ترین عادت های رومی های باستان به ماجرای شست و شوی لباس های آن ها باز می گردد. رومی های عصر باستان از ادرار انسان برای شستن لباس های خود استفاده می کردند! کارگرانی که کارشان شستن لباس بود، البسه را داخل تشتی بزرگ می ریختند و سپس آن را با ادرار انسان پر می کردند. در مرحله بعدی یک نفر به داخل تشت می رفت و لباس ها را آن قدر لگد می کرد تا آلودگی ها و لکه ها از روی آن ها پاک شود!
چرا همه رومی ها به زبان لاتین صحبت نمی کردند؟!
روم در عهد باستان سرزمین گسترده ای بود که از اقیانوس اطلس تا دجله پیش می آمد. در واقع امپراتوری روم باستان از جمعیتی 65 میلیون نفری به عنوان ساکنان این سرزمین تشکیل می شد. در حالی که لاتین زبان ارتش و زبان قانونی رومی های باستان بود اما بسیاری از مردمانی که به ناچار تحت امپراتوری روم زندگی می کردند ترجیح می دادند به زبان مادری سرزمین خودشان گویش کنند.
این تمایل بخصوص در بین روستاییان و سرزمین های حومه امپراتوری روم باستان بیشتر بود و آن ها علاقه ای به گویش با زبان لاتین نداشتند. به این ترتیب بود که زبان های سلتیک، ساریانی و البته ناشناخته ترین زبان ها مانند کایادوکی و تراکی در امان ماندند و حفظ شدند.
از سوی دیگر، نخبگان روم باستان دو زبانه بودند. برای آن ها دانش یونانی نشانی از جایگاه شان بود. همچنین این زبان برای اشرافیان سراسر اروپا در قرون 18 و 19 میلادی شباهت زیادی به زبان فرانسه داشت. بنابراین رومی ها این زبان را به گویش داخلی خود تبدیل کردند هرچند زمانی که ژولیوس سزار ترور شد عده ای فریاد می زدند نه به زبان لاتین، بلکه به زبان یونانی!
جنگ گلادیاتورها محبوب ترین تفریح رومیان باستان نبود!
ظرفیت صندلی های سالن اصلی نمایش محبوب جامعه روم باستان که نبرد گلادیاتورها بود قابل توجه است. این محل نبرد که در آن گلادیاتورها با یکدیگر مبارزه می کردند به کولوسئوم مشهور است و البته در دوران باستان از آن با عنوان آمفی تئاتر فلاویوس نام برده می شد. این یالن محوطه بسیار بزرگی بود.
باستان شناسان عصر جدید تخمین زده اند این سالن می توانسته از 50 هزار نفر برای تماشای نبرد گلادیاتورها میزبانی کند. با این حال بنا به اطلاعات منتشر شده در یک منبع باستانی، آمفی تئاتر فلاویوس حتی بیش از 87هزار نفر را نیز در خود جای داده.
با این حال سیرک ماکسیموس روم باستان همه چیز را به نفعش تغییر داد.. این سیرک که می توانست جمعیتی 250هزار نفری را در خود جای بدهد مردم را ترغیب می کرد تا به تماشای ارابه رانی بیایند. بنابراین محبوبیت نبرد گلادیاتورها با تمایل مردم به تماشای سیرک کمتر شد.
از طرف دیگر با وجود محبوبیت پانتومیم در روم باستان برنامه های تئاتر در رتبه سوم علاقمندی برای رومی ها قرار گرفتند.
بزرگ ترین سالن تئاتر روم باستان یعنی مارکلوس فقط ظرفیت 20500 تماشاگر را داشت!
کمی سیل در کولوسئوم فقط برای تفریح!
در سال 1386 بعد از میلاد محوطه کولوسئوم یا همان آمفی تئاتر فلاویوس پر از آب شد تا حاضرین شاهد یک نبرد تمام عیار دریایی باشند. کاسیوس دیو، نویسنده رومی درباره این اتفاق این طور می نویسد:
"تیتوس (امپراطور وقت روم) آمفی تئاتر را با آب پر کرد. اسب ها و گاوها را به میان میدان آورد و بعضی دیگر حیوانات اهلی را هم کنار آن ها قرار داد. او قصد داشت حیوانات رفتار در زمین آب گرفته را در این نمایش شبیه سازی کنند. او همچنین مردمانی را سوار بر کشتی به این سالن آب گرفته آورد. آن ها قرار بود مبارزان دریایی این نمایش باشند و خودشان را به عنوان کورسیریان و قرنتیان جا بزنند."
بنا به گفته این نویسنده رومی چنین نمایشی یکی از پر هزینه ترین و بزرگ ترین بازسازی های تاریخی بوده که البته صرفا از باب تفریح برنامه ریزی شده بود.!
