خرید از سراسر دنیا


» آمازون سوزان

آمازون سوزان

در تاریخ هفتم سپتامبر سال جاری، هفت کشور آمریکای لاتین بالاخره توافق کردند که برای حفاظت از حوضه آبخیز آمازون دست به دست یکدیگر دهند و این در حالی است که نگرانی های جهانی نسبت به تاثیر این آتش سوزی ها در بزرگترین جنگل های حاره جهان رو به افزایش است. بولیوی، برزیل، کلمبیا، اکوادور، گویان، سورینام و پرو هفت کشور آمریکای لاتین هستند که شرایط بحرانی کنونی آن ها را به فکر چاره جویی انداخته تا شاید بتوانند از طریق فرهنگ سازی و آموزش جوامع محلی، اندکی از دامنه بحران کم کنند.

آمارها می گوید که جنگل های بارانی آمازون در سال جاری، بیش از 80 هزار مورد آتش سوزی را پشت سر گذاشته اند. 60 درصد جنگل های بارانی آمازون، در برزیل واقع شده ام این تنها برزیل نیست که هم اکنون با معضل جدی آتش سوزی گسترده مواجه است. بیش از 800 هزار هکتار از جنگل های چیکیتانو (Chiquitano) در کشور بولیوی هم در حد فاصل 19 تا 23 ماه آگوست سال جاری، در کشور بولیوی سوخته اند. بولیوی دومین کشور بعد از برزیل است که آتش سوزی های گسترده را در مرزهای مشترک خود با برزیل و پاراگوئه تجربه کرده و سایر کشورهای آمریکای لاتین هم آتش سوزی های پراکنده داشته اند. صندوق جهانی طبیعت (WWF) اعلام کرده که مشکل در آمازون، محدود نیست بلکه یک بحران جدی و حاد است.


جنگل های بارانی

برای درک اهمیت جنگل های آمازون نخست باید جنگل های بارانی را شناخت. جنگل های بارانی یکی از مهم ترین اکوسیستم های روی کره زمین هستند و در حال حاضر حدود 2/4 بیلیون هکتار (نزدیک دو درصد از سطح کل زمین و حدود 16 درصد از سطح خشکی ها) را به خود اختصاص داده اند. این در حالی است که بقای بیش از 50 درصد گونه های گیاهی و جانوری جهان به این جنگل ها وابسته است. یکی از مهم ترین نقش های جنگل های بارانی بر روی کره زمین، تاثیر آن ها بر وضعیت آب و هوا و درجه حرارت کره زمین است.

جنگل های بارانی تنها به مناطق حاره ای محدود نمی شوند بلکه در نواحی معتدله مانن آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، استرالیا و روسیه هم نمونه هایی از جنگل های بارانی وجود دارد. برآورد شده که این جنگل ها دست کم در حدود 250 بیلیون تن کربن را در خود ذخیره کرده اند؛

بنابراین باید توجه داشت که آسیب هایی نظیر آتش سوزی های اخیر در عمل باعث رها سازی این حجم خارق العاده از کربن و تشدید تاثیرات ناشی از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی خواهد شد. این همه در حالی است که جنگل زدایی و تخریب جنگل های بارانی هم اکنون با انتشار تقریبا 10 درصد از گازهای گلخانه ای جهانی ناشی از فعالیت های انسانی در ارتباط است.

جنگل های آمازون، بزرگ ترین جنگل های بارانی روی کره زمین هستند و کشور برزیل هم با در اختیار داشتن نزدیک به دو سوم از این جنگل ها، بزرگ ترین وسعت از جنگل های بارانی دنیا را دارد. بعد از آمازون، حوضه آبخیز رودخانه کنگو و آسیای جنوب شرقی به ترتیب دومین و سومین جنگل های بزرگ بارانی دنیا را دارند.

در برخی از جزایر کارائیب، آمریکای مرکزی، هندوستان و جزایری پراکنده در بخش جنوبی اقیانوس آرام، ماداگاسکار، غرب و شرق آفریقا خارج از حوضه آبخیز رودخانه کنگو، آمریکای مرکزی و مکزیک و بخش هایی از آمریکای جنوبی خارج از حوضه آبخیز آمازون نیز جنگل های بارانی وجود دارد که همه آن ها را می توان میراث ارزشمند طبیعی برای جهانیان تلقی کرد.

مهم ترین مشخصات این جنگل ها همان طور که از آن ها بر می آید، عبارت است از بارندگی زیاد، تاج پوشش محصور شده و تنوع گونه ای بسیار بالا. جالب است که بدانیددر این قسمت از کره زمین، هوا همیشه گرم است و نور خورشید هم در همه اوقات سال به زمین می رسد.


چرا آمازون مهم است؟

همان طور که پیش تر اشاره شد، آمازون بزرگ ترین جنگل های بارانی حاره ای در کل دنیاست. جنگل های آمازون مساحتی در حدود 5/500/000 کیلومتر مربع را اشغال کرده اند و به ترتیب کشورهای برزیل، پرو، کلمبیا، ونزوئلا، اکوادور، بولیوی، گویان، سورینام و گویان فرانسه ( کوچک ترین کشور آمریکای جنوبی) از آن سهم می برند.

بر اساس برآوردها 390 بیلیون اصله درخت متعلق به 16 هزار گونه گیاهی، سطح آمازون را پوشش داده است. فهرست برخی از گونه های جانوری شناخته شده در آمازون بدین شرح است: 2/5 میلیون حشره، در حدود 2 هزار پستاندار و پرنده، بیش از 2/500 گونه ماهی به همراه ده ها هزار گیاه که تا به امروز 438 هزار گونه گیاهی واجد ارزش اقتصادی و اجتماعی در میان آن ها شناسایی شده است. این در حالی است که از سال 1999 میلادی تا کنون، 2/200 گونه جدید تنها از آمازون گزارش شده است.

صندوق جهانی طبیعت می گوید که بین 17 تا 20 درصد از آب کره زمین در این جنگل ها تولید می شود، زندگی 34 میلیون انسان به نوعی به این جنگل ها وابسته است، 6 درصد اکسیژن این سیاره را درختان آمازون رها سازی می کنند و نزدیک به 10 درصد از تنوع زیستی جهانی را باید در آمازون سراغ گرفت. حدود یک میلیون کیلومتر مربع از اکوسیستم های آمازون مسئولیت تولید آب شیرین را بر عهده دارند و 219 هزار متر مکعب آب شیرین در هر ثانیه از آمازون وارد اقیانوس اطلس می شود اما با این همه جالب این جاست که از کل مساحت آمازون، تنها 2/1 میلیون کیلومتر مربع آن حفاظت شده است.

همه این ها جدای از بخشی است که در آمازون ناشناخته مانده، بنابر این آتش سوزی های اخیر از این منظر هم نگران کننده هستند چرا که هنوز به درستی نمی دانیم چه گونه های گیاهی و جانوری ارزشمندی بدین واسطه در حال نابودی هستند.

چند گونه جانوری شاخص در آمازون وجود دارد که شاید عموم مردم بیشتر نام آن ها را شنیده باشند؛

جگوار Jaguar، شیر کوهی Cougar و مار آناکوندا Anaconda، البته گونه های جانوری منحصر به فرد دیگری هم در آمازون وجود دارند؛ به عنوان مثال مارماهی های برقی Electric eels که شوک الکتریکی حاصل از آن ها برای انسان گیج کننده و حتی در مواردی کشنده است. از سوی دیگر، می توان به حضور قورباغه های سمی Posion dart frogs اشاره کرد. قورباغه های سمی آمازون از شناخته شده ترین دو زیستان سمی در جهان هستند که معمولا در آمریکای جنوبی و مرکزی زندگی می کنند. قورباغه های سمی بخش اعظم فعالیت های زیستی شان را در هنگام روز انجام می دهند و از نظر رنگ آمیزی فوق العاده زیبا و استثنایی هستند.

اما رنگ آمیزی چشمگیر آن ها در اصل یک تدبیر و تکنیک خاص است که در علم زیست شناسی به آن رنگ هشدار (Aposematism) گفته می شود. این روش خاص را برخی از جانوران مثل قورباغه های سمی به منظور مواجهه با شکارچیان خود اتخاذ کرده اند، بنابراین رنگ بندی عجیب قورباغه های سمی برای شکارچی نوعی عامل بازدارنده است چرا که به شکارچی القا می کند این موجود می تواند سمی و خطرناک باشد که البته در مورد قورباغه های سمی آمریکای جنوبی و مرکزی این یک واقعیت محض است.

در عین حال تعدادی انگل و عامل بیماری زای شاخص هم در آمازون شناسایی شده است. خفاش های خون آشامی که نام آن ها را زیاد شنیده اید، در آمازون یافت می شوند و می توانند عامل انتشار ویروس هاری باشند. مالاریا، تب زرد، تب دنگی (تب استخوان شکن) از جمله بیماری هایی هستند که در منطقه آمازون زیاد گزارش شده اند.


رود پر پیچ و خم آمازون و افسانه ها

وسعت آمازون بر دامنه فرضیات و گمانه زنی ها می افزاید چنان که یکی از قدیمی ترین بحث ها در مورد آمازون، سرچشمه رودخانه مشهور آن است. رودخانه آمازون، بزرگ ترین رودخانه با این حجم تخلیه از آب در جهان است و در برخی منابع از آن با عنوان طولانی ترین رودخانه جهان هم یاد شده است. در حقیقت از اواسط قرن 17 میلادی، مجادلات بر سر این که رود آمازون از کجا سرچشمه می گیرد، آغاز شد.

تا مدت ها پنج رودخانه جنوب غربی پرو به عنوان سرچشمه های اصلی احتمالی رودخانه آمازون شناخته می شدند تا این که دو محقق از دانشگاه سنت دی گو و مرکز تحقیقات باستان شناسی دانشگاه برکلی کالیفرنا، رودخانه مانتارو Mantaro River واقع در جنوب غربی پرو را به عنوان سرچشمه اصلی رودخانه آمازون معرفی کردند. اگر این فرضیه درست باشد، طول رودخانه 6/437 کیلومتری آمازون، حدود 75 تا 92 کیلومتر افزایش خواهد یافت.

یکی از دلایلی که باعث می شود رودخانه مانتارو در صدر توجهات باشد، چرخش یا اصطلاحا خمش منحصر به فرد این رودخانه در نیمه پایین دست است که این رودخانه را از آنچه که در واقعیت هست، کوچک تر نشان می دهد، اما هنوز پرسش ها و ابهامات زیادی در این مورد وجود دارد.

برخی از جغرافی دانان بر این باور هستند که رودخانه مانتارو پس از ساخت سد تابلاچاکا در سال 1974 میلادی (1353) تقریبا مدت پنج ماه از سال را کاملا خشک می شود، بنابراین برای تعیین یک نقطه به عنوان سرچشمه اصلی رودخانه، جریان آب باید در آن قسمت ممتد و روان باشد در حالی که این مسئله درباره رودخانه مانتارو صحت ندارد. بنابراین هنوز با قطعیت نمی توان درباره سرچشمه این رودخانه بزرگ افسانه ای صحبت کرد.


تاثیرات ناشی از آتش سوزی ها

کارشناسان در سال 2018 میلادی، هشدار دادند که نرخ جنگل زدایی در برزیل افزایشی 45 درصدی داشته و این همه در حالی است که آمار آتش سوزی ها هم دست کم در برزیل نسبت به زمان مشابه سال پیش، رشدی 80 درصدی داشته است. آتش سوزی در جنگل های آمازون به این معناست که زیستگاه های مختلف و گونه های گیاهی و جانوری مختلف آن در حال نابودی هستند و این مسئله بالطبع بر زندگی بیش از 350 گروه از جامعه محلی و 34 میلیون انسانی که به نوعی بدان وابسته اند، اثر گذار خواهد بود. آمارها نشان می دهد که حدود 10 تا 15 درصد انتشار گاز دی اکسید کربن در جهان، با جنگل زدایی در آمازون در ارتباط است بنابراین اگر وضعیت کنونی در جنگل های آمازون که حاصل از فعالیت های انسانی و جنگل زدایی است، اصلاح نشود، به طور قطع در آینده وضعیت تغییرات اقلیمی از این هم بدتر خواهد شدو این بدان معناست که تاثیر این اتفاق بر روند تغییرات اقلیمی میبایست بیش از هر چیز دیگر انسان ها را نگران کند.




بازدید سایت خود را میلیونی کنید
فرم ارسال نظر


مطالب پیشنهادی از سراسر وب




  فروش تجهیزات ویپ   |   تهران وکیل   |   گردشگری ارم بلاگ   |   مشاور ایرانی در لندن  


آخرین مطالب این وبلاگ

آخرین مطالب مجله


درمان انواع بیماری ها با مصرف آب قلیایی درمان انواع بیماری ها با مصرف آب قلیایی مشاهده